توکن ORC-20 و SRC-20 چیست؟

در جهت تحولات بلاکچین بیت کوین، دو استاندارد جدید به نام‌های توکن ORC-20 و SRC-20 معرفی شده‌اند. این استانداردها، پس از معرفی استانداردهای BRC-20 و BRC-721، توسط توسعه‌دهندگان بهبود یافته‌اند. توکن‌های ORC-20 در بلاکچین بیت کوین اجرا می‌شوند و به عنوان نماینده‌های فایل‌های جیسونی عمل می‌کنند که روی ساتوشی‌های بیت کوین نشانه‌گذاری می‌شوند و به هر یک از آن‌ها یک شماره سریال اختصاص داده می‌شود. با این تفاسیر، ORC-20 بسیار شبیه به استاندارد BRC-20 است. در این مقاله، ما قصد داریم درباره‌ی استاندارد توکن ORC 20 بحث کنیم و همچنین به توکن‌های SRC-20 یا Stamps نیز اشاره خواهیم کرد که در حال حاضر در بازار رواج دارند و مورد توجه قرار گرفته‌اند.

توکن‌های ORC-20 به عنوان نمایندگان فایل‌های جیسونی، به صورت مشابهی با BRC-20 عمل می‌کنند. با این حال، ویژگی‌های منحصر به فردی نیز در استاندارد ORC-20 وجود دارد که آن را از سایر استانداردها تمایز می‌دهد. در این مقاله، ما به بررسی این ویژگی‌ها و اهمیت آن‌ها خواهیم پرداخت.

علاوه بر این، در ادامه، به توکن‌های SRC-20 یا Stamps نیز اشاره می‌شود که اکنون در بازار ترند شده اند. ما به توضیح جزئیات این استاندارد و ویژگی‌های منحصر به فردی آن خواهیم پرداخت تا شما را با آن آشنا کنیم. SRC-20 نیز به عنوان توکن‌های Stamps شناخته می‌شوند و مورد توجه قرار گرفته‌اند. این استاندارد جدید نیز قابلیت‌ها و ویژگی‌های منحصر به فردی دارد که باعث شده است که در بازار به طور گسترده‌تری ترویج یابند.

با مطالعه این مطالب از ویتاورس، شما با جزئیات استانداردهای جدید ORC-20 و SRC-20 آشنا خواهید شد و درک بهتری از ویژگی‌ها و تمایزات آن‌ها نسبت به استانداردهای قبلی خواهید داشت.

استاندارد توکن ORC-20 چیست؟

استاندارد توکن ORC-20 یکی از استانداردهای ساخت توکن در بلاکچین بیت کوین با استفاده از پروتکل اوردینالز است. هدف اصلی این استاندارد، بهبود امنیت، قابلیت انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری با حذف محدودیت‌های BRC-20 می‌باشد. برخی از نکات قابل توجه در مورد این استاندارد عبارتند از سازگاری با استاندارد BRC-20 و سهولت استفاده از فرمت‌های داده‌های گسترده‌تر و مدل خروجی‌های خرج نشده تراکنش.

استاندارد ORC-20 به حوزه توکن‌های BRC-20 توسعه می‌دهد. این گسترش به واسطه پشتیبانی از فرمت‌های داده متنوع‌تر و استفاده از مدل خروجی‌های خرج نشده تراکنش صورت می‌گیرد. با استفاده از این مدل، استاندارد ORC-20 بهبودی برای مشکل دوبار خرج کردن (Double Spending) ارائه می‌دهد، که یکی از مسائلی است که توکن‌های BRC-20 با آن مواجه هستند.

در مدل ORC-20، وقتی یک انتقال اتفاق می‌افتد، فرستنده تراکنش میزان مبلغ ارسالی و موجودی باقیمانده در کیف پول خود را مشخص می‌کند. در این مدل، مقدار موجودی قبلی به صورت اینسکرایب‌شده پس از هر تراکنش نامعتبر می‌شود؛ زیرا مقداری به ولت فرستنده یا گیرنده منتقل می‌شود که تغییری در تراز حساب ایجاد می‌کند. هر رویداد ارسال در توکن‌های ORC-20 شامل یک نانس است، که به کاربر فرستنده امکان می‌دهد یک علامت ویژه را برای تراکنش در نظر بگیرد. این علامت (نانس) برای لغو یک تراکنش ناتمام در صورت نیاز استفاده می‌شود. با تعیین نانس، فرستنده قادر خواهد بود تا یک تراکنش که هنوز به طور کامل پردازش نشده است، را لغو کند.

استاندارد ORC-20 با بهره‌گیری از پروتکل اوردینالز و امکاناتی مانند قابلیت انعطاف‌پذیری و مقیاس‌پذیری، ارتقاء و بهبودی برای استاندارد BRC-20 ارائه می‌دهد. با استفاده از ORC-20، توکن‌ها در بلاکچین بیت کوین قابلیت‌های بهتری را دریافت می‌کنند و از محدودیت‌هایی که در استاندارد قبلی وجود داشت، آزاد می‌شوند.

استاندارد ORC-20 به عنوان یک گام بزرگ در توسعه و بهبود توکن‌های قابل معامله بر روی بلاکچین بیت کوین به شمار می‌رود. این استاندارد با توجه به امکانات و ویژگی‌های منحصر به فرد خود، به توسعه‌دهندگان و کاربران این اکوسیستم فرصتی مناسب را برای ساخت و مدیریت توکن‌های خود می‌دهد.

تاریخچه استاندارد توکن ORC-20

استاندارد BRC20 (Bitcoin Token Standard) یک استاندارد توکن در بلاکچین بیت کوین است و یک تاریخچه مختصر از این استاندارد قابل ذکر است. مفهوم استاندارد توکن برای اولین بار توسط اتریوم با استاندارد ERC20 معرفی شد. در آن زمان، قوانین و مشخصاتی برای توکن‌های مبتنی بر اتریوم تعریف شد که صرفاً مخصوص شبکه اتریوم بود و سایر بلاکچین‌ها قادر به استفاده از آن نبودند.

بنابراین، در مارس ۲۰۲۳، شبکه بیت کوین استاندارد توکن BRC20 را معرفی کرد. هدف از ارائه این استاندارد، این بود که به توسعه‌دهندگان امکان ایجاد توکن‌های قابل معامله و قابل تعویض در بلاکچین بیت کوین را بدهد. با این حرکت، امکان ساخت و مدیریت توکن‌های متنوعی در بیت کوین فراهم شد.

با وجود پیشرفت‌های بزرگ در این استاندارد، محدودیت‌هایی نظیر تغییرناپذیری پس از استقرار، فضای نام‌گذاری محدود و وابستگی به نمایه‌سازهای متمرکز خارجی وجود داشت. این محدودیت‌ها باعث شد تا نیاز به استانداردی با ویژگی‌های بهبود یافته برای توکن‌های بیت کوین مطرح شود.

به همین دلیل، استاندارد ORC20 (Optimized Bitcoin Token Standard) معرفی شد. این استاندارد با هدف رفع محدودیت‌های موجود در BRC20 ایجاد شده و ویژگی‌های بهبود یافته‌ای مانند امکان تغییرات پس از استقرار، فضای نام‌گذاری گسترده‌تر و عدم وابستگی به نمایه‌سازهای متمرکز خارجی را فراهم می‌کند. استاندارد ORC20 توانسته است تا بهبودی مهم در قابلیت‌ها و قابلیت‌های استاندارد BRC20 ارائه دهد و به توسعه‌دهندگان و کاربران بلاکچین بیت کوین فرصتی مناسب را برای ایجاد و مدیریت توکن‌های خود فراهم کند.

استاندارد BRC20 در واقع تاریخچه ای از توسعه استانداردهای توکن در بیت کوین را نشان می‌دهد و با ارائه استاندارد ORC20، توانسته است محدودیت‌های موجود را برطرف کند و ویژگی‌های بهتری را برای توکن‌های بیت کوین فراهم آورد. این توسعه‌ها به ارتقاء اکوسیستم توکنی بیت کوین کمک کرده و به توسعه‌دهندگان اجازه می‌دهد تا در این زمینه بهبود‌های لازم را ایجاد کنند.

قابلیت ها و ویژگی های شبکه ORC20

استاندارد ORC20 (Optimized Bitcoin Token Standard) در شبکه بیت کوین از قابلیت‌ها و ویژگی‌های متنوعی برخوردار است که بهبود و ارتقاء قابلیت‌های شبکه را به هدف دارند. در زیر به معرفی برخی از این قابلیت‌ها و ویژگی‌ها می‌پردازیم:

1. امنیت پیشرفته: استاندارد ORC20 با استفاده از مدل خروجی تراکنش خرج نشده (UTXO) امنیت بالایی را فراهم می‌کند. هر تراکنش مبلغ دقیق ارسالی را مشخص می‌کند و باقیمانده موجودی را به فرستنده بازمی‌گرداند. به این ترتیب، موجودی قبلی باطل می‌شود و از هزینه‌های مضاعف در تراکنش‌ها جلوگیری می‌شود.
2. قابلیت ارتقا: توکن‌های ORC20 قابلیت ارتقا را پس از استقرار اولیه دارند. این ویژگی به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد پارامترهای توکن مانند عرضه توکن، محدودیت‌ها و قوانین مربوط به آن را مطابق با نیازهای بازار تغییر دهند.
3. فضای نام‌گذاری انعطاف‌پذیر: استاندارد ORC20 محدودیتی در اندازه نام‌های توکن اعمال نمی‌کند. این به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد شناسه‌های توکن‌ها را به صورت منحصربه‌فرد و اختصاصی انتخاب کنند.
4. تراکنش‌های جزئی: شبکه ORC20 امکان انجام تراکنش‌های جزئی (Partial Transactions) را فراهم می‌کند. این به کاربران اجازه می‌دهد تا در حین انجام یک تراکنش، بخشی از مبلغ یا منابع را لغو یا تغییر دهند. این ویژگی به تراکنش‌های بیشتری انعطاف‌پذیری و قابلیت تنظیم بیشتر را می‌بخشد.
5. نقل‌وانتقال: استاندارد ORC20 امکان انتقال توکن‌ها از استاندارد BRC20 را فراهم می‌کند. این انتقال برگشت‌ناپذیر است و به کاربران اجازه می‌دهد از پیشرفت‌ها و قابلیت‌های بهبود یافته موجود در استاندارد BRC20 بهره‌برداری کنند.

استاندارد ORC20 با ترکیب این قابلیت‌ها و ویژگی‌ها، توانسته است به شبکه بیت کوین قابلیت‌های بهبود یافته و قابلیت‌های جدیدی را ارائه دهد. این قابلیت‌ها به توسعه‌دهندگان و کاربران شبکه بیت کوین امکان ساخت و مدیریت توکن‌های متنوع و انعطاف‌پذیر را می‌دهد و باعث افزایش سرعت و کارایی در خرید و فروش ارزهای دیجیتال می‌شود.

چگونه ORC-20 استاندارد BRC-20 را بهبود می‌بخشد؟

استاندارد توکن ORC-20 بهبود‌های مهمی را نسبت به استاندارد BRC-20 در بلاکچین بیت کوین ارائه می‌دهد.

در ادامه به اصلی‌ترین بهبودهای این استاندارد نسبت به BRC-20 اشاره خواهیم کرد:

1. 1. استفاده از مدل UTXO: استاندارد ORC-20 از مدل UTXO بیت کوین استفاده می‌کند. این مدل به ارائه‌دهندگان توکن امکان می‌دهد در هر تراکنش مبلغ دقیق مورد نیاز برای گیرنده را تعیین کنند و باقی موجودی را به خودشان بازگردانند. این باعث ساده‌تر شدن فرآیند انتقال توکن‌ها می‌شود.
2. فضای نامگذاری انعطاف‌پذیر: استاندارد ORC-20 امکان استفاده از فضای نامگذاری بیشتر و انعطاف‌پذیرتر را فراهم می‌کند. در مقابل، استاندارد BRC-20 محدودیت‌هایی در فضای نامگذاری داشته است. این به توسعه‌دهندگان امکان می‌دهد نام‌های مناسب‌تر و متنوع‌تری برای توکن‌های خود انتخاب کنند.
3. لغو تراکنش‌های جزئی: توکن ORC-20 با استفاده از عدد نمادین (nonce) در هر رویداد “ارسال”، امکان لغو تراکنش‌های جزئی را فراهم می‌کند. اگر فرستنده یک تراکنش جزئی را لغو کند، مبلغ ارسال شده به گیرنده قابل بازگشت است و تراکنش نامعتبر می‌شود.

تمام این بهبودها باعث ارتقاء و بهبود کلی استاندارد توکن در شبکه بیت کوین می‌شوند. استاندارد ORC-20 با ارائه این قابلیت‌ها و ویژگی‌ها، توسعه‌دهندگان و کاربران را ترغیب به استفاده از آن می‌کند و به آن‌ها امکان ساخت و مدیریت توکن‌های بهبود یافته و قابل انعطاف را می‌دهد. استاندارد ORC-20 این امکانات و ویژگی‌ها را در برابر محدودیت‌ها و مشکلات موجود در استاندارد BRC-20 بهبود می‌بخشد و توسعه و استفاده از توکن‌ها در شبکه بیت کوین را ساده‌تر و کارآمدتر می‌کند. با این حال، می‌توان برای استاندارد ORC-20 و استانداردهای توکن در شبکه بیت کوین نقدهایی وارد کرد و آن‌ها را غیرضروری و مضر دانست. اما به طور کلی، استاندارد ORC-20 نسخه بهبود یافته‌ای از استاندارد BRC-20 به شمار می‌رود و توانسته است به مسائل موجود در استاندارد قبلی راه‌حل‌هایی ارائه دهد.

ریسک توکن‌ های ORC-20

توکن‌های ORC-20 همانند بسیاری از پروژه‌های آزمایشی دیگر، با ریسک‌ها و ایرادات خود همراه هستند. این استاندارد نیز همانند BRC-20، هیچ گونه تضمینی در خصوص ارزش یا سودمندی توکن‌های ساخته شده با آن ارائه نمی‌دهد. بنابراین، قابلیت استفاده‌ی موفق از توکن‌های ORC-20 وابسته به واکنش و پذیرش جامعه است و بستگی به این دارد که آیا این استاندارد توانایی مقابله با مشکلات و محدودیت‌های موجود را دارد یا خیر.

بعضی از منتقدان این استاندارد را پیچیده می‌دانند و معتقدند که مزایای قابل توجهی نسبت به استانداردهای موجود را به ارمغان نیاورده است. آن‌ها اعتقاد دارند که این استاندارد چیز جدیدی را به صنعت توکنی اضافه نکرده است که ارزش ایجاد یک استاندارد جدید را داشته باشد. بنابراین، موفقیت و موفقیت استاندارد توکن ORC-20 به واکنش جامعه و صنعت وابسته است و باید دید که در برابر مشکلات و محدودیت‌های موجود چه قدر موثر عمل می‌کند.

همچنین، در صورتی که یک توکن BRC-20 با عرضه ثابت را خریده باشید و فرض کنید که درصد مشخصی از عرضه در اختیار شماست، اگر مینت‌کننده تصمیم بگیرد به استاندارد ORC-20 مهاجرت کند و عرضه جدیدی برای توکن‌های خود را مد نظر قرار دهد، سهم شما از عرضه کاهش خواهد یافت. این موضوع می‌تواند به عنوان یک نقطه ضعف در نظر گرفته شود. همچنین، استاندارد ORC-20 باعث آسان‌تر شدن نقل و انتقال توکن‌ها به کیف پول‌های اوردینال می‌شود. از طرف دیگر، مینت‌کننده‌ها نیز می‌توانند به سادگی توکن‌های خود را در بازار فروش کنند.

باید به‌خاطر داشت که استفاده از هر استاندارد توکنی، همراه با ریسک‌هایی است و بستگی به شرایط و نیازهای هر پروژه دارد. برای تصمیم‌گیری مناسب، باید با دقت و دانش کافی در مورد استاندارد توکن‌ها و ریسک‌های آن‌ها مطالعه کرده و بازدهی و امکانات موجود را با محدودیت‌ها و ریسک‌های مربوطه مقایسه کرد.

چگونه توکن ORC-20 از دبل اسپندینگ جلوگیری می کند؟

در توکن ORC-20، برای جلوگیری از دبل اسپندینگ (double spending)، از مدل UTXO (Unspent Transaction Output) استفاده می‌شود. در این مدل، هر تراکنش به واسطه خروجی‌های تازه‌ای که به آدرس‌ها ارسال می‌شوند، انجام می‌شود و از دبل اسپندینگ جلوگیری می‌کند.

با این روش، پس از هر تراکنش، موجودی قبلی که در آن ثبت شده بود، غیرفعال می‌شود و تغییراتی در آن اعمال می‌شود.

در توکن‌های ORC-20، از عدد نمادین (nonce) استفاده می‌شود که به فرستنده اجازه می‌دهد یک شناسه یکتا برای تراکنش مشخص کند. این nonce برای لغو یک تراکنش جزئی در صورت نیاز استفاده می‌شود. با تعیین nonce، فرستنده می‌تواند یک تراکنش را که به طور کامل پردازش نشده است، لغو و معکوس کند. به این ترتیب، توکن‌هایی که در یک تراکنش جزئی به فرستنده ارسال شده‌اند، می‌توانند با استفاده از nonce لغو شوند و به فرستنده بازگردانده شوند.

با استفاده از مدل UTXO و استفاده از nonce در توکن‌های ORC-20، دبل اسپندینگ که مشکلی جدی در تراکنش‌های دیجیتال است، به طور موثری جلوگیری می‌شود.

نتیجه گیری

ترند امروز در بازار کریپتو ارائه استانداردهای ساخت توکن برای بلاکچین بیت کوین است. استانداردهایی مانند ORC-20 و SRC-20 به دنبال توسعه و گسترش کاربردهای بلاکچین بیت کوین هستند. ORC-20 با استفاده از خروجی‌های خرج‌نشده تراکنش، مشکلات توکن‌های BRC-20 را رفع کرده و SRC-20 مشابه ERC-1155 است که قابلیت ساخت توکن‌های تعویض‌پذیر و تعویض‌ناپذیر را روی بلاکچین بیت کوین فراهم می‌کند.

توکن ORC-20 و SRC-20 استانداردهای جدیدی هستند که برای بیت کوین معرفی شده‌اند و ممکن است استانداردهای آخرین و پایانی نباشند. با توجه به رشد و توسعه بازار کریپتو، سخت است پیش‌بینی دقیقی درباره آینده آن بکنیم. اما افرادی که با این مسیر و توسعه استانداردهای توکن همراهی می‌کنند، ممکن است بیشتر از مخالفانشان باشند و این نشان می‌دهد که بلاکچین بیت کوین و استانداردهای توکنی که بر آن ساخته می‌شوند، به دنبال رشد و پیشرفت می‌باشند.

در این مقاله به بررسی استاندارد جدید ORC20 برای ایجاد توکن‌های قابل‌تعویض در شبکه بیت کوین پرداخته شد. این استاندارد با ارائه مکانیزم‌های قوی‌تر برای جلوگیری از هزینه‌های مضاعف، نام‌گذاری انعطاف‌پذیر و پارامترهای قابل ارتقا، بهبودی بر استاندارد BRC20 ایجاد می‌کند.

و …

اما باید توجه داشت که استاندارد ORC20 هنوز در مرحله آزمایشی قرار دارد و ممکن است با عدم قطعیت و اشکالات احتمالی همراه باشد. هیچ گونه تضمینی درباره ارزشمندی و مفیدبودن توکن‌های ساخته شده با این استاندارد وجود ندارد. بنابراین، به‌عنوان یک توسعه‌دهنده یا سرمایه‌گذار، باید با احتیاط و آگاهی عمل کنید.

قبل از شروع کار با استاندارد ORC20، مهم است که خطرات و محدودیت‌های احتمالی این فناوری را درک کنید و اطلاعات خود را به‌روز نگه دارید. این تغییر نشان‌دهنده گامی روبه‌جلو برای بیت کوین است، اما تصمیمات آگاهانه‌ای برای حرکت در این بازار باید گرفته شود.

استفاده از استاندارد  SRC-20 و ORC20 در شبکه بیت کوین می‌تواند مزایا و فرصت‌هایی را فراهم کند، اما همچنین نیازمند دقت، تحقیقات و ارزیابی دقیق از طرف توسعه‌دهندگان و سرمایه‌گذاران است.