اگر شما تاکنون هرگونه فعالیت در بروکر ارز دیجیتال داشته باشید، بدون شک با نام اتریوم (Ethereum) آشنا هستید. این پروژه یک انقلاب بزرگ در صنعت بلاکچین و صنایع مختلف، از جمله امور مالی، به وجود آورده است. باید بدانید که بسیاری از پروژه‌های بزرگ دنیای رمزارزها، بر پایه اتریوم ساخته شده‌اند. اگر سوالاتی مانند تعریف اتریوم، نحوه عملکرد آن، تاریخچه آن و برنامه‌های آینده آن را دارید، باید بدانید که ارز دیجیتال اتر یا همان اتریوم، علاوه بر بیت‌کوین، بازار ارزهای دیجیتال را به سراسر جهان معرفی کرده است. اتریوم به‌عنوان اولین شبکه بلاکچینی بود که برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند را ممکن ساخت. در حال حاضر، اکثر برنامه‌های غیرمتمرکز و قراردادهای هوشمند مبتنی بر بلاکچین، در شبکه اتریوم فعالیت می‌کنند. حتی اگر قصد خرید ارز اتریوم را ندارید، با این شبکه باید آشنا باشید. در ادامه، با ما همراه باشید تا اتریوم و کاربردهای آن را بررسی کنیم.
ارز دیجیتال اتریوم یا Ethereum چیست؟
ارز دیجیتال اتریوم (Ethereum) یک سیستم آزاد و عمومی است که بر پایه فناوری بلاکچین عمل می‌کند. این ارز دارای یک مرورگر، زبان برنامه‌نویسی و سیستم پرداخت مخصوص به خود است. یکی از ویژگی‌های مهم اتریوم، عدم وجود کنترل کننده یا مرکزی بودن آن است، به این معنی که هزاران سیستم کامپیوتری به صورت داوطلبانه در سراسر جهان این شبکه را کنترل می‌کنند. این کاربران، که به آنها نود یا گره می‌گویند، مسئولیت امنیت شبکه را بر عهده دارند.
در ارز اتریوم، اطلاعات به صورت متمرکز بر روی یک سرور مرکزی ثبت نمی‌شوند و به صورت توزیع شده بین نودها قرار دارند. هر گره یک نسخه از تمامی داده‌های بلاکچین را در اختیار دارد.
اتریوم یک شبکه کاملاً خودمختار است و هیچ شخص، سازمان یا نهادی مسئولیت مدیریت و کنترل آن را ندارد. روش خرید اتریوم نیز بسیار ساده است و با افتتاح حساب در یک صرافی امن، می‌توانید این ارز را معامله کنید.
هدف ارز دیجیتال اتریوم چیست و چه کاربردهایی دارد؟
هدف اتریوم (Ethereum) ایجاد یک پلتفرم بلاکچین قدرتمند و توسعه‌پذیر برای اجرای قراردادهای هوشمند و ارزهای دیجیتال است. اتریوم بر اساس تکنولوژی بلاکچین توسط ویتالی بوترین و تیم توسعه‌دهندگان ایجاد شد و در تلاش برای ایجاد یک اکوسیستم متنوع و نوآورانه در دنیای ارزهای دیجیتال است.
کاربردهای اتریوم بسیار متنوع و گسترده هستند و شامل موارد زیر می‌شود:
1. قراردادهای هوشمند (Smart Contracts):
اتریوم امکان توسعه و اجرای قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کند. این قراردادها به صورت خودکار و بدون دخالت انسانی اجرا می‌شوند و می‌توانند برای انجام تراکنش‌ها، انتقال دارایی‌ها، ایجاد برنامه‌های اجرایی و… استفاده شوند.
2. ارزهای دیجیتال:
اتریوم برای ایجاد و مدیریت ارزهای دیجیتال (Token) نیز استفاده می‌شود. توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از اتریوم، ارزهای خود را ایجاد و در بازار تجارت الکترونیکی معامله کنند.
3. اپلیکیشن‌های توزیع‌شده (DApps):
اتریوم محیط مناسبی برای ایجاد اپلیکیشن‌های توزیع‌شده و بدون نقطه‌تکی می‌باشد. این اپلیکیشن‌ها به صورت کاملاً متن‌باز عمل می‌کنند و تغییراتی در آنها از طریق اجماع جامعه صورت می‌گیرد.
4. رای‌گیری و انتخابات:
اتریوم به عنوان پلتفرمی قوی و امن برای رای‌گیری و انتخابات اینترنتی استفاده می‌شود. با استفاده از قراردادهای هوشمند، رای‌دهندگان می‌توانند به صورت آنلاین در انتخابات شرکت کنند.
5. امنیت شبکه:
اتریوم از الگوریتم معروف “Proof-of-Work” برای امنیت شبکه خود استفاده می‌کند و با تکنولوژی بلاکچین، امکان انجام تراکنش‌های امن و بدون واسطه را به کاربران می‌دهد.
6. انتقال دارایی‌ها:
اتریوم امکان انتقال دارایی‌ها و ارزهای دیجیتال به صورت سریع و آنی را به کاربران می‌دهد و از محدودیت‌های مرتبط با انتقال‌های بانکی و ارزهای معمولی جلوگیری می‌کند.
7. بازارسازی و جذب سرمایه‌گذاری:
اتریوم به عنوان یک بازارچه بزرگ برای توسعه‌دهندگان، شرکت‌ها و استارت‌آپ‌ها عمل می‌کند و فرصت‌های مناسبی برای جذب سرمایه‌گذاری و رشد کسب‌وکارها فراهم می‌کند.
در کل، اتریوم به عنوان یکی از پرکاربردترین و مؤثرترین پلتفرم‌های بلاکچین، امکانات بسیاری برای توسعه‌دهندگان، کاربران و کسب‌وکارها ارائه می‌دهد و در آینده نیز ارزش و کاربردهای آن به‌افزایش خواهد پیدا کرد.
نحوه عملکرد شبکه ارز دیجیتال اتریوم:
اتریوم یک شبکه کامپیوتری غیرمتمرکز است که بر پایه دفتر کل توزیع شده (DLT) عمل می‌کند. DLT شامل زیرشاخه‌های مختلفی است و بلاکچین یکی از این زیرشاخه‌ها می‌باشد. در شبکه بلاکچین، کامپیوترهایی که مسئول پردازش تراکنش‌ها و ایجاد بلاک‌های جدید هستند، به عنوان گره یا نود شناخته می‌شوند. تعداد نودها تأثیر زیادی بر میزان غیرمتمرکز بودن شبکه دارد. حضور نودهای بیشتر باعث می‌شود شبکه به صورت غیرمتمرکز عمل کند.
قرارداد هوشمند ارز دیجیتال اتریوم :
مهمترین ویژگی اتریوم که آن را از سایر شبکه‌ها متمایز می‌کند، قراردادهای هوشمند هستند. اتریوم به عنوان نخستین شبکه، قابلیت تعریف قراردادهای هوشمند را به بازار معرفی کرد. این قراردادهای هوشمند امکان تعیین یک سازوکار برای معاملات را فراهم می‌کنند و اطمینان می‌دهند که امکان تغییر و دخل و تصرف در آنها وجود ندارد. یکی از ویژگی‌های مثبت قراردادهای هوشمند این است که شما و طرف مقابلتان برای انجام معامله نیازی به واسطه اشخاص ثالث ندارید.
ارز دیجیتال اتریوم به شما امکان می‌دهد قراردادهای هوشمند را بنویسید. با استفاده از زبان برنامه‌نویسی SoliDity، می‌توانید قراردادهای هوشمند خود را بر روی بلاکچین اتریوم پیاده‌سازی کنید. این قراردادهای هوشمند قابل طراحی برای ایجاد عملیات‌های مختلفی است که شما نیاز دارید. با استفاده از این قراردادها، می‌توانید برنامه‌ها و توکن‌های مبتنی بر بلاکچین اتریوم (DApp و توکن‌ها) را ایجاد کنید.
یکی از نقاط ضعف قراردادهای هوشمند این است که شما باید به سازنده قرارداد اعتماد کنید. به عبارت دیگر، به علت عدم آشنایی ما به کدهای قرارداد و محدودیت دسترسی به آنها، نمی‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که چه نوع دسترسی‌ها و امکاناتی به مالک قرارداد ارائه شده است. با این حال، شرکت‌ها و افرادی وجود دارند که بازبینی کدهای پروژه‌ها و توکن‌ها را انجام می‌دهند و گزارشی از عملکرد آنها را برای عموم منتشر می‌کنند.
الگوریتم اجماع ارز دیجیتال اتریوم:
با انتقال اتریوم به الگوریتم گواه اثبات سهام (Proof of Stake)، نودها دیگر مسئولیت تأیید تراکنش‌ها و ساخت بلاک‌ها را ندارند و این وظیفه به ولیدیتورها یا اعتبارسنج‌ها سپرده می‌شود.
تفاوت اصلی بین الگوریتم اثبات سهام و اثبات کار (Proof of Work) در میزان هزینه اولیه و مصرف انرژی وجود دارد. الگوریتم اثبات کار نیازمند خرید تجهیزات پرهزینه و هزینه‌های جانبی مانند سیستم‌های خنک‌کننده، کابل‌کشی و غیره است. اما در الگوریتم اثبات سهام، تنها نیاز به خرید تعداد مشخصی از سکه‌های شبکه و سپرده گذاشتن یا استیک کردن آنها است. مصرف انرژی در الگوریتم اثبات کار بسیار بالاست، اما الگوریتم اثبات سهام تا بیش از ۹۰ درصد از مصرف انرژی را کاهش می‌دهد.
استانداردهای ساخت توکن اتریوم
استانداردهای ساخت توکن اتریوم متنوعی وجود دارند که هرکدام برای استفاده‌های خاص طراحی شده‌اند. در زیر، تعدادی از محبوب‌ترین و پرکاربردترین استانداردهای توکن اتریوم را معرفی می‌کنم:
- ERC-20: این استاندارد بیشترین کاربرد را در بین تمامی استانداردهای توکن اتریوم دارد. این استاندارد برای ایجاد توکن‌های قابل تعویض و معادل (Fungible) طراحی شده است. توکن‌های معروفی مانند UNI (توکن بومی و حاکمیتی یونی سواپ)، LINK (توکن بومی چین لینک)، AAVE (توکن حاکمیتی پروتکل وام‌دهی آوه) و غیره از این استاندارد استفاده می‌کنند.
- ERC-721: این استاندارد برای توکن‌های بی‌همتا یا NFT (Non-Fungible Token) طراحی شده است. توکن‌های ERC-721 هر یک دارای خصوصیت ویژه‌ای هستند و قابلیت نمایش اشیا یا عناصر منحصربه‌فرد را دارند.
- ERC-1155: این استاندارد برای ساخت کالکشن‌های NFT استفاده می‌شود. می‌توانید چندین توکن بی‌همتا را به‌طور همزمان ایجاد کرده و آنها را در یک مجموعه یا کالکشن قرار دهید. مثالی از استفاده از ERC-1155 می‌تواند مجموعه Cryptopunks باشد.
- ERC-777: این استاندارد به کاربران امکان می‌دهد توابع اضافی را به توکن‌های خود اضافه کنند. به عنوان مثال، اضافه کردن یک کانترکت میکسر برای حفظ حریم خصوصی تراکنش‌ها یا اضافه کردن یک تابع بازیاب برای بازیابی کلیدهای خصوصی در صورت گم شدن آنها.
و …
- ERC-721: یک استاندارد صندوق توکنیزه شده است که برای بهبود و یکپارچه‌سازی پارامترهای فنی صندوق‌های پوشش ریسک طراحی شده است.
- ERC-725: این استاندارد برای هویت مبتنی بر بلاکچین طراحی شده است. با استفاده از قراردادهای هوشمند ERC-725، می‌توانید هویت افراد، دستگاه‌ها و اشیا را تعریف کنید و آنها را به کانترکت‌های دیگر متصل کنید.
- ERC-621: این استاندارد برای تغییر کل عرضه توکن‌ها طراحی شده است. با استفاده از ERC-621، مالکان یک توکن می‌توانند عرضه کل توکن‌های خود را کاهش یا افزایش دهند، اما این عملیات تنها توسط مالک یا مالکان کانترکت و یا کاربران قابل اعتماد آنها انجام می‌شود.
- ERC-827: با استفاده از این استاندارد، هولدرها می‌توانند توکن‌های خود را به اشخاص ثالث انتقال دهند، تا آن اشخاص بتوانند از آن توکن‌ها استفاده کنند. این استاندارد قابلیت دسترسی خرج کردن توکن‌ها را به اشخاص ثالث می‌دهد.
این تنها برخی از استانداردهای توکن اتریوم هستند و هرکدام برای کاربردهای خاصی طراحی شده‌اند. همچنین، بسیاری از پروژه‌ها استفاده از استانداردهای سفارشی و یا ترکیبی از این استانداردها را در نظر می‌گیرند.
تاریخچه ارز دیجیتال اتریوم
در سال 2015، شبکه اتریوم به صورت رسمی رونمایی شد و شروع به کار کرد. این شبکه بلاکچین قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند را فراهم می‌کند که توسط توسعه‌دهندگان می‌توانند برنامه‌های غیرمتمرکز و قابل اطمینان را روی آن ایجاد کنند.
با رشد شبکه اتریوم، استفاده از توکن‌های مبتنی بر اتریوم نیز افزایش یافت. استاندارد ERC-20 در سال 2015 معرفی شد که به توسعه‌دهندگان امکان ایجاد توکن‌های معادل و قابل تعویض را می‌دهد. این استاندارد، ایجاد بستری قدرتمند برای ایجاد توکن‌های دیجیتال و طراحی اکوسیستم‌های متنوع بر روی شبکه اتریوم را فراهم کرد.
در سال 2022، بلاکچین اتریوم از نسخه 1.0 به نسخه 2.0 ارتقا یافت. اتریوم 2.0 یک تغییر اساسی در معماری شبکه داشته و از Proof of Work (PoW) به Proof of Stake (PoS) منتقل شده است. این تغییر بهبود قابلیت مقیاس‌پذیری، کارایی و هزینه‌های تراکنش را در شبکه اتریوم فراهم کرده است.
با انتشار نسخه 2.0، اتریوم توانسته است جایگاه مهمی در جهان ارزهای دیجیتال به دست آورد. امروزه، برنامه‌های غیرمتمرکز بسیاری در اتریوم ساخته و اجرا می‌شوند و از توکن‌های مبتنی بر اتریوم استفاده می‌شود. همچنین، بازار DeFi (مالی غیرمتمرکز) رونق زیادی در اتریوم داشته و پروتکل‌های متنوعی برای وام‌دهی، اتصال پول‌ها و تجارت دیجیتال در شبکه اتریوم توسعه یافته‌اند.
بنیاد اتریوم (Ethereum Foundation) همچنان به عنوان یک سازمان غیرانتفاعی فعالیت می‌کند و جهت حفظ و توسعه شبکه اتریوم و اکوسیستم مرتبط آن تلاش می‌کند.
تفاوت ارز دیجیتال اتریوم و بیت کوین چیست؟
بیت کوین (BTC) و اتریوم (ETH) دو رمزارز معروف هستند که در بستر فناوری بلاکچین فعالیت می‌کنند. هر دو ارز دیجیتال بر اساس فناوری بلاکچین کار کرده و از شبکه‌های عمومی برای انتقال ارز و داده استفاده می نمایند. در اینجا به برخی از تفاوت‌ها و شباهت‌های آنها می‌پردازیم:
شباهت‌های ارز دیجیتال اتریوم و بیت کوین:
- هر دو بر پایه فناوری بلاکچین و به صورت غیرمتمرکز عمل می‌کنند.
- از سیستم پرداخت همتا به همتا (P2P) برای انتقال ارز و داده استفاده می‌کنند.
- هر دو به صورت شبکه‌های عمومی فعالیت می‌کنند و کاربران بدون نیاز به اخذ مجوز می‌توانند در آنها فعالیت کنند.
- هر دو از طریق فرایند ماینینگ یا استخراج به دست می‌آیند.(البته تا قبل از مرج اتریوم )
- هر کدام از آنها بلاکچین خود را دارند.
- تراکنش‌ها، معاملات و قراردادها در هر دو شبکه بدون واسطه و هزینه‌های واسطه‌گری صورت می‌گیرند.
- به دلیل رمزنگاری استفاده شده، هر دو شبکه از امنیت بسیار بالایی برخوردارند.
- تراکنش‌ها در هر دو شبکه بدون توقف و برگشت ناپذیر هستند.
تفاوت‌ها:
- هدف و کاربرد اصلی آنها متفاوت است. بیت کوین فقط یک سیستم ردیابی مالکیت رمزارز است، در حالی که Ethereum یک پلتفرم برای اجرای برنامه‌ها و قراردادهای غیرمتمرکز است.
2.این دو همانطور که پیداست نماد های متفاوت با قیمت های متفاوتی دارند
- فرایند ایجاد بلاک در اتریوم هر ۱۴ ثانیه انجام می‌شود، در حالی که در بیت کوین این فرایند هر ۱۰ دقیقه صورت می‌گیرد.
- تعداد تراکنش‌هایی که در هر ثانیه در شبکه بیت کوین انجام می‌شود، کمتر از تراکنش‌های شبکه اتریوم است. به طور معمول، در بیت کوین حدود ۷ تراکنش در ثانیه انجام می‌شود در حالی که در اتریوم این عدد حدود ۱۶ تراکنش در ثانیه است.
- اتریوم امکان اجرای قراردادهای هوشمند را دارد، در حالی که بیت کوین این قابلیت را ندارد به دلیل ابتدایی بودن اسکریپت‌ها.
- ارزش سکه‌های بیت کوین و اتریوم با یکدیگر تفاوت دارند.
- تامین مالی بیت کوین محدود است و حدوداً ۲۱ میلیون بیت کوین وجود خواهد داشت، در حالی که اتریوم محدودیت عرضه ندارد و تعداد اترهای موجود ممکن است به طور نامحدود افزایش یابد.
بیت کوین و اتریوم در زمینه فناوری بلاکچین و رمزارزها نقش مهمی دارند، اما با توجه به هدف و کاربردهایشان، متفاوت عمل می‌کنند.