زمانی که صحبت از ترید با الگوها در تحلیل تکنیکال می شود، الگوی سر و شانه یکی از پرکاربردترین هاست. دلایل زیادی برای این انتخاب وجود دارد، مثلا اینکه الگوی سر و شانه نشان دهنده تغییر قدرت در بازار است و به معامله گران کمک می کند تا مرحله بعدی روند را پیش بینی کنند. درک و شناسایی این الگو تصمیمات معامله گران را بهبود می بخشد. در حقیقت الگوی هد اند شولدر یک سیگنال بصری برای پیش بینی حرکات بازارهای مالی ارائه می دهد.
در این مقاله نحوه شناسایی الگو سر و شانه، استراتژی های معاملاتی، مثال های واقعی از بازار و اشتباهات رایج معامله گران را بررسی خواهیم کرد. تسلط بر این الگو میتواند نتایج معاملات را برای معامله گران مبتدی به طور قابل توجهی بهبود بخشد.
الگوی سر و شانه چیست؟
الگوی سر و شانه (Head and Shoulder Pattern) یک الگوی ریورسال است که احتمال معکوس شدن یک روند را نشان می دهد. این الگو توسط معامله گران معمولا برای شناسایی ناحیه احتمالی بازگشت قیمت یا همان ناحیه پتانسیل بازگشتی استفاده می شود.
اجزای الگوی هد اند شولدر چیست؟
الگوی سر و شانه از سه قسمت تشکیل می شود:
- شانه چپ: این اولین قله است که پس از یک روند صعودی قابل توجه تشکیل می شود.
- سر: بالاترین قله است که پس از کاهش قیمت از شانه چپ تشکیل می شود.
- شانه راست: آخرین قله است که زمانی تشکیل می شود که قیمت افزایش یابد، اما ارتفاع آن به سر الگو نمیرسد.
کلید معامله با این الگو، خط گردن است که نقاط پایین شانه چپ، سر و شانه راست را به هم وصل می کند. شیب گردن میتواند رو به بالا، روبه پایین یا افقی باشد. معامله گران به دنبال شکست قیمت زیر خط گردن هستند که شروع یک روند نزولی جدید را نشان می دهد.
آموزش معامله با الگوی سر و شانه
این الگو بیشتر از یک الگوی بصری است، درحقیقت این الگو روانشناسی بازار و رفتار معامله گران را منعکس می کند شانه چپ زمانی تشکیل می شود که یک روند صعودی قوی، نشانه های ضعف از خود نشان می دهد. در این مثال، درحالیکه روند از شانه چپ تا سر همچنان در همان جهت ادامه پیدا می کند، اما نسبت به روند اولیه ضعیف تر است.
اولین نشانه های واقعی ضعف روند زمانی رخ میدهد که شانه راست در زیر سر تشکیل شود. این قله‌ی پایین تر، یک هشدار مهم برای خریدارهاست. چرا که افت قیمت از سر تا خط گردن اغلب یک واکنش قیمتی نزولی قوی است و معمولا بسیار قوی تر از حرکات اصلاحی نزولی گذشته می باشد.
خط گردن یک حمایت را در بازار نشان میدهد. هنگامی که قیمت زیر این خط شکسته می شود، تغییر احساسات بازار را تایید می کند. معامله گران این شکست را به عنوان سیگنال معکوس شدن روند تفسیر می کنند.
سیگنال های تایید الگوی سر و شانه
حتی زمانی که قیمت خط گردن را می شکند، لزوما به معنای ادامه حرکت در همان جهت نیست. برای کمک به تایید روند، سه عامل باید درنظر گرفته شوند:
حجم معاملات
حجم معاملات یکی از نشانه های قدرت روند است. در الگوی سر و شانه، معمولا حجم معاملات با افزایش قیمت به سر و دوباره هنگام بازگشت برای تشکیل شانه راست کاهش می یابد. افزایش حجم زمانی که قیمت زیر خط گردن حرکت می کند، نشان دهنده فروش شدید خواهد بود.
اگر سیگنال حجم درکار نباشد، ممکن است این کاهش قیمت کوتاه مدت باشد، هرچند تضمینی ازین بابت نیز وجود ندارد.
تایم فریم
یک قانون رایج در الگوی سر و شانه این است که روند صعودی که به سمت الگو پیش می رود، باید حداقل دو برابر فاصله بین شانه ها باشد. در این صورت معکوس شدن روند قابل توجه است و برای معامله مناسب خواهد بود.
پولبک
مطمئن ترین راه برای معامله با الگوی سر و شانه این است که منتظر شکست گردن بمانید و بعد از عبور قیمت وارد معامله فروش شوید. اما در روش دیگر، صبر می کنید تا اصلاح صورت گیرد. اگر این اصلاح یا همان پولبک با موفقیت شکل بگیرد، میتوانید وارد معامله شوید. این یک روش محافظه کارانه تر است که به معامله گر فرصت میدهد با قیمت بهتری وارد شود. در این صورت شانس موفقیت معامله شما بالا خواهد بود. البته توجه داشته باشید ممکن است پولبک شکل نگیرد و فرصت معاملاتی خود را از دست بدهید.
انواع الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال
در ادامه انواع الگوهای سر و شانه را در شرایط مختلف بازار بررسی خواهیم کرد:
الگوی سر و شانه معکوس
الگوی سر و شانه معکوس یک الگوی بازگشتی است که تغییر روند نزولی به صعودی را نشان میدهد. این الگو از همان اصول الگوی استاندارد پیروی می کند، فقط برعکس شده است.
الگوهای سر و شانه معکوس را در پایان یک روند نزولی پیدا می کنید، جایی که نشان دهنده تغییر روند از فاز نزولی به صعودی است. شانه راست در اینجا اولین کف و بالاتر است و با شکست خط گردن، قیمت روند صعودی را آغاز می کند.
الگوی سر و شانه صعودی
الگوی سر و شانه صعودی یا الگوی کف دوقلو، همان سر و شانه معکوس است. یک حرکت صعودی در یک روند نزولی ظاهر می شود که نشان دهنده معکوس شدن روند از نزولی به صعودی است. پوزیشن ها با همان منطق در یک اصلاح نزولی باز می شوند. شما باید انتظار شکست خط گردن را داشته باشید و تاییدیه های لازم را دریافت کنید. الگوی سر و شانه صعودی، سیگنال موقعیت خرید می دهد.
الگوی سر و شانه نزولی
الگوی سر و شانه نزولی یا الگوی سقف دوقلو، معکوس شدن روند از صعودی به نزولی را نشان می دهد. درصورتی که یک روند نزولی در یک روند صعودی قوی شکل بگیرد، نشان می دهد که خریداران نمیتوانند قیمت را به بالاتر از یک سطح مقاومت خاص حرکت دهند. پس از تشکیل شانه دوم، قیمت به سمت پایین معکوس میشود، به خط گردن میرسد و آن را می شکند. در این لحظه باید وارد معامله فروش شوید.
الگوی سر و شانه ادامه دهنده روند
با اینکه الگوی سر و شانه معمولا به عنوان سیگنال معکوس شدن روند شناخته می شود، اما میتواند در شرایط خاص به عنوان الگوی ادامه دهنده روند نیز شناخته شود.
درصورتیکه الگوی سر و شانه در یک روند نزولی ظاهر شود، پس از شانه چپ، قیمت به سطح حمایت می رسد و بازمیگردد. در اولین بازگشت خریداران قیمت را به بالاتر از شانه چپ می برند و سر الگو شکل میگیرد.
پس از حرکت شدید رو به بالا، قدرت خریداران کاهش پیدا کرده و معمولا قیمت تا سطح حمایت اصلاح می شود. درصورتیکه هم زمان کاهش حجم وجود داشته باشد، شانه راست تشکیل میشود. در بالای شانه راست، خریداران عقب نشینی می کنند و قیمت به سطح حمایت می رسد و آن را می شکند. قیمت ممکن است در سطح شکسته شده درجا بزند، اما به زودی روند نزولی شدت می یابد و قیمت ها همچنان کاهش پیدا می کنند.
تعیین نقاط ورود و خروج در الگوی سر و شانه
کلید معامله با الگوی سر و شانه شناسایی نقاط ورود صحیح و تنظیم حد ضرر است.
- نقاط ورود: رویکرد رایج در ورود به معامله با الگوی سر و شانه، زمانی است که قیمت از خط گردن می شکند. در الگوی استاندارد، این به معنای باز کردن معامله فروش در نقطه شکست است. توجه داشته باشید حرکت قیمت پس از شکست خط گردن، ناپایدار و غیرقابل پیش بینی است. بنابراین منتظر تاییدیه ها برای ورود به معامله بمانید.
- حد ضرر: تنظیم حدضرر برای مدیریت ریسک بسیار با اهمیت است. معمولا حد ضرر در الگوی استاندارد، بالای شانه راست و در الگوی معکوس، زیر شانه راست قرار میگیرد. معامله گران پرریسک ترجیح میدهند، حد ضرر خود را درست بالای خط گردن قرار دهند که این رویکرد در برابر نوسان آسیب پذیرتر است.
نکات طلایی الگوی هد اند شولدر
- الگوی سر و شانه باید پس از حرکت طولانی روند به سمت بالا شکل بگیرد.
- هیچ یک از شانه ها نباید بالاتر از سر باشند.
- خط گردن میتواند افقی، صعودی یا نزولی باشد.
- شانه ها باید در یک سطح افقی باشند.
- با تایم فریم های روزانه و هفتگی معامله کنید.
اشتباهات رایج معامله گران در معامله با الگوی سروشانه
معامله با الگوی سر و شانه چالش های خوشد را دارد. بسیاری از معامله گران در دام های رایجی می افتند که میتواند منجر به ضرر و از دست دادن سرمایه شان شود. در ادامه این اشتباهات رایج را بررسی خواهیم کرد.
سیگنال های کاذب
همه الگوهای سر و شانه منجر به معکوس شدن نمی شوند، باید قبل از باز کردن معامله، منتظر شکست واضح خط گردن با حجم قابل توجه باشید. تایید الگو با اندیکاتورها نیز میتواند به کاهش سیگنال های اشتباه کمک کند.
تکیه بیش از حد بر الگو
الگوی هد اند شولدر، یک الگوی قدرتمند است اما اعتماد صد درصدی به آن میتواند بسیار خطرناک باشد. شما باید در کنار آن از خط روند، میانگین متحرک و سایر شاخص ها استفاده کنید تا تحلیل کامل تری از شرایط بازار داشته باشید.
نادیده گرفتن شرایط کلی بازار
دید گسترده تری به بازار داشته باشید. یک الگوی سر و شانه در یک روند قوی و بلند مدت، ممکن است انطور که انتظار می رود، عمل نکند. باید احساسات کلی بازار، رویدادهای خبری و شاخص های اقتصادی را نیز برای تایید تحلیل خود در نظر بگیرید. همیشه تایم فریم بالاتر خود را بررسی کنید تا مطمئن شوید الگوی سر و شانه در زمینه صحیح رخ داده باشد.
مدیریت ریسک ضعیف
عدم تنظیم حد ضرر میتواند منجر به ضررهای قابل توجه شود. همیشه باید حد ضرر را بالای شانه راست یا در الگوی معکوس زیر آن قرار دهند. تنظیم حد ضرر تضمین می کند که درصورت حرکت معامله در خلاف روند انتظار، زیان شما به حداقل می رسد.
تفسیر نادرست حجم
حجم نقشی کلیدی در تایید الگوی سر و شانه دارد. شکست خط گردن بدون افزایش حجم، ممکن است روند معکوس را حفظ نکندو بنابراین برای تایید الگو به دنبال افزایش حجم قابل توجه در طول شکست باشید.
ورود زودهنگام
ورود به معامله قبل از شکل گیری کامل الگو میتواند هزینه زیادی برایتان داشته باشد. صبر بسیار مهم است. شکل گیری کامل و شکست واضح خط گردن، میتواند معتبر بودن الگو و احتمال معکوس شدن را تایید کند.
با آگاهی از اشتباهات رایج معامله گران در معامله با الگوی سر و شانه، میتوانید به طور موثرتری از این الگو در استراتژی های معاملاتی خود استفاده کنید و منجر به نتایج بهتر و کاهش ریسک شوید.
مطالعه این مطلب پیشنهاد می شود: الگوی قدرتمند در تحلیل تکنیکال + بررسی 6 الگوی کاربردی
سخن پایانی
با درک درست الگوی هد اند شولدر (Head and Shoulder) میتوانید از آن برای بهبود تصمیم گیری و نتایج معاملاتی خود استفاده کنید. نکات کلیدی که باید هنگام معامله با این الگو به خاطر داشته باشید: شناسایی دقیق الگو، انتظار برای تایید با شکست خط گردن و تنظیم حدد ضرر مناسب است. شما میتوانید با ادغام الگوی سر و شانه با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال، معاملات آگاهانه تر و موفق تری داشته باشید.
سوالات متداول
الگوی سر و شانه چیست؟
الگوی سر و شانه سیگنال معکوس شدن روند را میدهد و یکی از قابل اعتمادترین الگوهای نموداری محسوب میشود. این الگو با سه قله یا سه دره شناخته می شود.
وین ریت الگوی سر و شانه چقدر است؟
الگوی سر و شانه یک سیگنال عالی برای معکوس شدن روند است. علاوه بر آن، شناسایی این الگو در نمودار حتی برای معامله گران مبتدی نسبتا آسان است. زمانیکه از این الگو به درستی استفاده شود، وین ریت یا نرخ موفقیت تقریبا 70 درصدی دارد.
الگوی سر و شانه چه زمانی معتبر است؟
برای معامله با این الگو باید تاییدیه های کافی را داشته باشید، اما معمولا حجم معاملات که قدرت روند را نشان میدهد، میتواند اعتبار الگوی سر و شانه را تایید کند.
آیا الگوی سر و شانه بولیش است؟
الگوی سر و شانه یک الگوی نزولی (Bearish) است که نشان دهنده معکوس شدن قیمت پس از یک روند صعودی طولانی مدت است. با این حال، توجه داشته باشید، الگوی سر و شانه معکوس صعودی (Bullish) است و معکوس شدن قیمت از روند نزولی به صعودی را نشان می دهد.