شاخص دلار (DXY): کتاب مقدس تریدر‌ها

یکی از مهم‌ترین مباحث برای داشتن استراتژی سودده و رسیدن به برآیند مثبت در معامله گری، درک تاثیر شاخص‌ها روی نمادهای معاملاتی است. در این مقاله به بررسی یکی از مهم‌ترین شاخص‌های فارکس یعنی شاخص دلار (USDX) می‌پردازیم.

شاخص دلار چیست؟

شاخص دلار یا همان ایندکس دلار که با نماد (DXY) و یا (USDX) نشان داده می‌شود، پارامتری برای تعیین ارزش دلار آمریکا در مقابل مجموعه‌ای از ارزهای خارجی است. ارزهای خارجی (سبد ارزی) شامل شش ارز قدرتمند از کشورهای معتبر جهان است که هریک سهم مشخصی از این شاخص را به خود اختصاص می‌دهند. این شاخص اولین بار توسط فدرال رزرو آمریکا در سال 1973 پس از انحلال قرارداد برتون وودز تاسیس شد.

شاخص DXY

شاخص DXY هم اکنون توسط شرکت تبادل بین قاره‌ای ICE Data Indices یا مختصراً (ICE) اندازه‌گیری و منتشر می‌شود و سهم‌ هریک از ارزها در این شاخص به شرح زیر است:

یورو (58 درصد)
ین ژاپن (13.6 درصد)
پوند انگلستان (11.9 درصد)
دلار کانادا (9.2 درصد)
کرون سوئد (4.2 درصد)
فرانک سوئیس (3.6 درصد)

این شاخص یکی از مهم‌ترین ابزارها در تحلیل داده و تحلیل تکنیکال در بازارهای مالی از جمله فارکس است؛ با رشد این شاخص، قدرت دلار مقابل ارزهای دیگر افزایش و با کاهش این شاخص قدرت دلار مقابل ارزهای دیگر کاهش می‌یابد. این شاخص طبق فرمول زیر محاسبه و اندازه‌گیری می‌شود؛ همانطور که مشاهده می‌کنید ضریب ارز یورو از ارزهای دیگر بیشتر است.

USDX = 50.14348112 x EUR/USD۸ (-0.576) x USD/JPY (0.136) x GBP/USD(-0.119) x USD/CAD^(0.091) x USD/SEK^(0.042) x USD/CHF^(0.036)

تاریخچه‌ی تشکیل شاخص دلار

شاخص دلار در سال 1973 و پس از انحلال سیستم مدیریت مالی بروتون وودز (Bretton Woods System) تشکیل شد. مقدار پایه‌ی این شاخص در ابتدا 100.000 بوده است که در طول تاریخ دچار تغییرات شده است. این شاخص در سال 1984 با نزدیک شدن به عدد 164.000 بیشترین مقدار خود را تجربه کرد و در رکود اقتصادی سال‌های 2008-2007 به کمترین میزان خود یعنی 70.000 رسید. با وجود تغییرات زیادی که این شاخص در طول سال‌ها تجربه کرده است، در سال 2020 دوباره به حدود 100.000 بازگشت و مقدار آن تقریباً ثابت مانده است.

سبد ارزی این شاخص تاکنون تنها یکبار، آن هم در سال 1999 تغییر کرد؛ زمانی که یورو جایگزین بسیاری از ارزهای اروپایی از جمله Deutschemark آلمان شد. با این وجود برآورد می‌شود که در آینده، ارزهایی مانند یوان چین (CNY) و پزو مکزیک (MXN)، به دلیل اینکه شرکای تجاری مهم ایلات متحده‌ی آمریکا هستند، در این شاخص لحاظ شده و جایگزین ارزهای دیگر شوند. همانطور که پیش‌تر گفته شد، یورو نقش کلیدی را در تحرکات این شاخص دارد در نتیجه با تغییرات یورو شاهد نوسانات بزرگی در شاخص دلار خواهیم بود. در تصویر زیر تغییرات این شاخص را در سال‌های گذشته مشاهده می‌کنید.

نماد شاخص دلار

شاخص دلار از گذشته تا کنون با نا‌م‌ها‌ی مختلفی شناخته می‌شود؛ در این بخش به بررسی هریک از این نام‌ها می‌پردازیم.

شاخص DXY: مورد استفاده‌ترین و محبوب‌ترین نماد برای نشان‌ دادن شاخص دلار DXY است که با نام دیگر (DIXIE) نیز شناخته می‌شود.

شاخص DX: این نماد برای نشان دادن قراردادهای آتی دلار استفاده می‌شود. صرافی‌های جهانی برای بیان زمان قرارداد از کد و ماه در کنار نماد DX استفاده می‌کنند.

شاخص USDX: برای اشاره کلی به شاخص دلار می‌توانید از نام دیگر USDX استفاده کنید. این نام به صورت دقیق به شاخص دلار آمریکا اشاره دارد.

شما می‌توانید ارزش دلار را مقابل ارزهای دیگر، به دو صورت آتی و پیشرفته معامله کنید. برای معامله شاخص دلار می توانید از صندوق‌های قابل معامله‌ زیر استفاده کنید.

UUP: صندوق صعودی شاخص دلار است و با استفاده از آن می‌توانید معاملات آتی روی ارزش دلار انجام دهید.
UDN: صندوق نزولی شاخص دلار است و با استفاده از آن می‌توانید معاملات آتی روی ارزش دلار انجام دهید.

نماد شاخص دلار در تریدینگ ویو

شما می‌توانید شاخص دلار را در وب سایت تریدینگ ویو (Trading View) به سبد خود اضافه کنید و برای مشاهده‌ی تحرکات آن، این شاخص را به دیده‌بان یا همان (Watch List) خود اضافه کنید. برای اینکار کافی است کلمه‌ی USDX را در قسمت به علاوه‌ی سایت طبق تصویر زیر جستجو کنید و اولین گزینه را انتخاب کنید.

نماد شاخص دلار در متاتریدر 5

شاخص دلار در متاتریدر 5 (MT5) مانند تریدینگ ویو با نماد USDX نشان داده می‌شود، توجه داشته باشید که تمامی بروکرها این نماد را برای معامله ارائه نمی‌دهند و درصورتی که قصد معامله روی نماد شاخص دلار را دارید، ابتدا در بخش نمادهای ارائه شده توسط بروکر، از وجود این نماد اطمینان حاصل نمایید.

تحلیل شاخص دلار

دلار آمریکا تنها ارزی است که اکثر دارایی‌های مهم جهان از جمله طلا، بیت‌کوین، سهام، شاخص‌ها و حتی ارزش ارزهای دیگر نسبت به آن اندازه گیری می‌شود. در واقع دلار آمریکا ارز کشوری با بزرگ‌ترین اقتصاد دنیا به شمار می‌آید؛ از این رو شاخص دلار اهمیت زیادی برای معامله گران دارد.

با بررسی تحرکات شاخص دلار می‌توان آینده‌ی بسیاری از دارایی‌ها را پیش‌بینی کرد. به صورت کلی تا زمانی که شاخص دلار صعودی باشد به این معنا است که دلار آمریکا در حال تقویت بوده و ارزهای دیگر مقابل آن در حال تضعیف هستند. با دانستن آینده‌ی قیمت دلار آمریکا، ریسک سرمایه‌گذاری و معامله‌گری تا حد زیادی کاش می‌یابد.

تاثیر شاخص دلار در فارکس

برای مثال تصور کنید که شاخص دلار با رشد مواجه می‌شود؛ در این شرایط جفت ارز یورو دلار (EURUSD) که ارز پایه‌ی آن یورو است، دچار ریزش می‌شود. درواقع در بازار فارکس اگر ارز دلار، ارز پایه (ارزی که در نماد ابتدا نوشته می‌شود) باشد، آن ارز رشد می‌کند و در صورتی که ارز ثانویه باشد (ارزی که در قسمت دوم نماد نوشته می‌شود) ارزش ارز کاهش می‌یابد. برای درک بهتر این مفهوم به مثال‌های زیر توجه کنید:

جفت ارز دلار به ین ژاپن (USDJPY)، دلار را به عنوان ارز پایه دارد؛ در نتیجه درصورتی که شاخص دلار (DXY) با رشد مواجه شود، این جفت ارز رشد می‌کند.
جفت ارز دلار استرالیا به دلار آمریکا (AUDUSD) دلار آمریکا را به عنوان ارز ثانویه دارد؛ در نتیجه زمانی که شاخص دلار با رشد مواجه می‌شود، این جفت ارز نزول می‌کند. این نزول به این معنا است که دلار استرالیا در مقابل دلار آمریکا تضعیف و یا به تعبیری دیگر دلار آمریکا در مقابل دلار استرالیا تقویت شده است.

بازار فارکس شامل جفت ارزهای فرعی و اصلی می‌شود. توجه داشته باشید که دلار آمریکا تقریباً همواره یک سمت از جفت ارزها را به خود اختصاص می‌دهد و تحلیل شاخص دلار یکی از مهم‌ترین ابزارها برای تعیین مسیر حرکت بازار است.

تاثیر شاخص دلار در ارز دیجیتال

تحرکات شاخص دلار همواره نسبت معکوسی با تحرکات بازار ارزهای دیجیتال داشته است. درواقع در صورت رشد شاخص دلار، احتمال ریزش بازار ارزهای دیجیتال را بیشتر می‌کند و کاهش شاخص دلار، احتمال صعود آن را بیشتر می‌کند. برای درک بهتر رابطه‌ی میان این دو به مثال زیر توجه کنید:

در سال 2022 میلادی فدرال رزرو آمریکا با سیاستی انبساطی جهت جلوگیری از تورم، نرخ بهره را افزایش داد؛ در واکنش به این موضوع، شاخص دلار (USDX) و به دنبال آن ارزش دلار مقابل ارزهای دیگر افزایش یافت. در واکنش به این اتفاق، بازار رمز ارزها به خصوص بیت کوین به کاهش قابل توجهی رو به رو شد.

توجه داشته باشید که همسبتگی منفی دلار و بازار ارزهای دیجیتال همیشگی نیست و گاهاً اتفاق نمی‌افتد، اما توجه به آن در حین انجام معاملات، با توجه به اینکه بازار رمز ارزها با نوسانات بالایی همراه است، خالی از لطف نیست.

رابطه‌ی شاخص دلار و طلا

در بازار فارکس، قیمت طلا و دلار رابطه‌ی معکوسی دارند و تاثیر شاخص دلار روی طلا همیشگی و آنی است. به صورت کلی زمانی که شاخص دلار افزایش می‌یابد، قیمت طلا با ریزش مواجه می‌شود و زمانی که شاخص دلار دچار ریزش می‌شود، قیمت طلا به افزایش مواجه می‌شود.

علت این پدیده، ریسک گریز بودن این فلز گران‌بها است. درواقع همواره از گذشته تاکنون، طلا به عنوان پناه‌گاهی امن میان سرمایه‌گذاران شناخته شده است؛ درنتیجه در زمان رکود اقتصادی (ریزش شاخص دلار به عنوان مهم‌ترین ارز دنیا) هجوم افراد به سمت طلا خواهد بود و درنتیجه انس جهانی رشد خواهد کرد.

رابطه‌ی شاخص دلار و نزدک

نزدک (NASDAQ) یکی از شاخص‌های مهم سهام آمریکا است. این نماد، اولین بازار الکترونیکی جهان است. رابطه‌ی میان شاخص دلار و سهام‌های آمریکا دارای همبستگی مثبت است؛ به این معنا که درصورت رشد شاخص دلار، سهام‌هایی مانند نزدک، داوجونز (DAWJONES) و شاخص‌های دیگر رشد خواهند کرد.

ضریب همبستگی عددی است میان +1 و -1 که در صورتی که این ضریب دقیقاً +1 و یا -1 باشد، حالت ایده‌آل است؛ اما در بازارهای مالی چنین حالتی وجود ندارد. برای مثال ضریب همبستگی شاخص دلار و نماد نزدک 0.39 است که ضریبی مثبت محسوب می‌شود.

سخن پایانی

توجه داشته باشید که برای رسیدن به سطح قابل قبولی از دانش معامله‌گری، یکی از مهم‌ترین مباحثی که باید به آن توجه داشته باشید، شاخص دلار است. شاخص دلار آمریکا نقشه‌ی راه و مسیر حرکت بسیاری از نمادها و شاخص‌های دیگر را برای شما روشن می کند. توجه داشته باشید که عدم تسلط بر حرکت‌های شاخص دلار ریسک سرمایه‌گذاری را تا حد زیادی افزایش می‌دهد.