ظهور فناوری در بازارهای مالی در سال‌های اخیر، باعث بروز مسائل حقوقی جدیدی شده است. در این شرایط، کارآفرینان، سرمایه‌گذاران و مشاوران حرفه‌ای نیاز دارند که با دقت نظارتی جدید و تحولات در حوزه نظارتی، و همچنین روند توسعه سرمایه‌گذاری آشنا باشند. ریسک‌های مربوط به سرمایه‌گذاری در بروکر ارز دیجیتال بستگی به نوع سرمایه‌گذاری و رویکردهای مورد استفاده دارد. با این حال، لازم است با شناخت عوامل ریسک ارز دیجیتال و کاهش حداکثری تأثیرات منفی آنها، موفقیت در این حوزه دست‌پیدا شود.
بلاکچین به‌طور خاص به عنوان یک کلیدواژه جدید در رسانه‌های مالی مطرح شده است. ارزهای رمزپایه، پیشنهادات اولیه سکه (ICO) و توکن‌ها نیز به عنوان بخشی از این فناوری در نظر گرفته می‌شوند.
هر بازار مالی، به هر حال، خطراتی را دربردارد که سرمایه‌گذاران باید قبل از ورود به این بازار، آگاهی کامل از آن خطرات و ریسک‌ها را داشته باشند و آنها را پذیرفته باشند. بازار ارزهای دیجیتال نیز مستثنی نیست و خطرات سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال هیچ‌کس را فراموش نمی‌کند. همه به خاطر سود بالایی که این بازار ممکن است به همراه داشته باشد، به خطرات و ریسک‌ها یاد می‌کنند. پس اگر شما هم قصد سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها را دارید یا حتی مقدار کمی سرمایه در این بازار دارید و می‌خواهید با خطرات سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال آشنا شوید، این مقاله به بهترین شکل و بدون هیچ تعارفی، همه خطرات سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال را به شما شرح می‌دهد.
ریسک مالی چیست؟
ریسک مالی به معنای وجود خطر از دست دادن پول یا هر سرمایه ارزشمند دیگری است. باید توجه داشت که ریسک مالی و خطر از دست دادن سرمایه به معنای وقوع ضرر قطعی نیست. در واقع، ریسک مالی به خطری اشاره دارد که ممکن است در آینده رخ دهد و به آن ریسک ذاتی بازار مربوطه گفته می‌شود.
خطرات و ریسک سرمایه‌گذاری در ارز های دیجیتال
ارزهای دیجیتال یکی از عواملی هستند که در دهه گذشته وارد زندگی انسان شده‌اند. این امر باعث شده است که بسیاری از افراد درباره آنها به اندازه کافی آگاهی نداشته باشند. حتی در ایران، افرادی هستند که مقادیر قابل توجهی از سرمایه را در این بازار سرمایه‌گذاری کرده‌اند، اما حتی با مبانی اولیه آن آشنا نیستند. خطر ارزهای دیجیتال به عواملی اشاره دارد که ممکن است سبب از دست دادن سرمایه‌های چند میلیون تومانی شود. البته باید توجه داشت که بازار رمزارزها به خودی خود دارای ریسک‌های زیادی است. مشابه سایر بازارهای مالی، این بازار نیز با نوسانات قوی همراه است و سرمایه‌گذاری در آن با چالش‌های فراوانی همراه است.
احتمال وجود یک ارز دیجیتال بدون هدف ممکن است باعث نابودی سرمایه شما شود. تسلط بر تحلیل تکنیکالی و بنیادی ارزهای دیجیتال می‌تواند به حدی کمک کند که ریسک سرمایه‌گذاری در این بازار کاهش یابد و خطر بازار رمزارز را کاهش دهد. با این حال، علاوه بر این خطرات، خطرات دیگری نیز وجود دارد که در این بازار قابل اجتناب نیستند. در واقع، خطرات سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال به بخش‌های مختلفی تقسیم می‌شوند. شناخت خطر سرمایه‌گذاری در رمزارزها از اهمیت بالایی برخوردار است. زیرا با توجه به این شناخت، کاربران می‌توانند با دقت بیشتری از بروز این خطرات جلوگیری کنند و سرمایه‌های خود را در امان نگه دارند.
و…
عدم آگاهی از این خطرات ممکن است باعث شود که کاربران بدون هیچ آگاهی از آنها، وارد بازار شوند و مطمئناً در یکی از این خطرات گرفتار شوند. البته باید توجه داشت که بازار رمزارزها یک بازار پویا است و هر روز شاهد تغییراتی در آن هستیم. به همین دلیل، معرفی خطراتی که هنوز در این بازار به وجود نیامده‌اند، امری غیرممکن است. با این حال، شناخت خطرات همیشگی بازار ارزهای دیجیتال، اولین قدمی است که کاربران برای شناخت بهتر این بازار باید بردارند. حتی برخی از کارشناسان باور دارند که شناخت این خطرات باید پیش از ورود به این ابزار توسط کاربران شناسایی شده و سپس به سرمایه‌گذاری در این بازار پرداخته شود. در غیر این صورت، ممکن است چالش‌های فراوانی برای کاربران این حوزه به وجود آید.
1. مقررات جلوگیری یا محدود کردن تجارت رمزارزها
از نظر وضعیت حقوقی رمزارزها، تنظیم‌کنندگان مختلف با یکدیگر تضادهای قابل توجهی دارند. نهادهای نظارتی نیز نگران استفاده بیتکوین و سایر ارزهای رمزپایه توسط افراد مجرم و سازمان‌های تروریستی هستند. در آینده، بعضی کشورها ممکن است حق دستیابی، مالکیت، نگهداری، فروش یا استفاده از رمزارزها را محدود کنند یا از صرافی‌های بزرگ درخواست احراز هویت کاربران نمایند. در حقیقت، این تغییرات چه اندازه می‌توانند در راه گسترش رمزارزها موثر باشند، هنوز معلوم نیست. با این حال، باید در نظر داشت که با توجه به طبیعت پویای رمزارزها، محدود کردن کامل این بازار چیزی که قابل تصور است نیست. رمزارزها به تدریج با امکانات جدیدتر و سرعت بالاتر وارد بازار کریپتوکارنسی می‌شوند، بنابراین پیش‌بینی می‌شود دولت‌ها تلاش بیشتری را برای کنترل این بازار انجام دهند.
2. سیستم‌های پانزی و هرمی
ترفندهای هرمی و طرح پانزی به عنوان روش‌هایی کلاهبردارانه در سرمایه‌گذاری شناخته می‌شوند، که در آن بیشترین نرخ سود به همراه کمترین میزان ریسک به سرمایه‌گذاران وعده داده می‌شود. در این طرح، فعالیت به گونه‌ای است که سود سرمایه‌گذاران قدیمی‌تر به وسیله جذب سرمایه‌گذاران جدیدتر تضمین می‌شود.
به طور مثال، فرض کنید یک شرکت با تبلیغات گسترده وعده سودهای تضمینی و استثنایی را به مردم می‌دهد. این شرکت ممکن است بدون داشتن محصول واقعی عمل کند و یا یک یا چند محصول را معرفی کند. در ابتدا، مالک شرکت میزان حداقلی را برای ورود سرمایه‌گذاران تعیین می‌کند، به عنوان مثال، مشتریان با پرداخت ماهیانه ۱۰۰ دلار عضو طرح می‌شوند و با جذب اعضای جدید به سودهای بی‌نظیر دست می‌یابند. اساس این طرح این است که شرکت سود خود را برداشت کند و سود تضمینی را به مشارکت‌کنندگان ارائه دهد. با این حال، در واقع هیچ فعالیت تجاری واقعی صورت نمی‌گیرد.
در ابتدای فعالیت شرکت، سود به صورت منظم و دقیق به سرمایه‌گذاران پرداخت می‌شود و این باعث می‌شود مشتریان طرح را به دوستان و آشنایان خود معرفی کنند. با گذشت زمان، به دلیل نداشتن یک محصول کاربردی، این طرح به سطح اشباع می‌رسد و دیگر سرمایه‌گذاران جدید جذب نمی‌شوند. در نتیجه، سرمایه‌گذاران پیشین هم دیگر درآمدی نخواهند داشت و طرح به صورت کامل شکست می‌خورد.
3. از دست دادن کلید خصوصی کیف پول
همانطور که می‌دانید، رمزارزها در کیف پول دیجیتالی ذخیره می‌شوند و تنها دارنده کلید خصوصی و عمومی مربوط به کیف پول، قادر به کنترل آنها است. در صورتی که کلید خصوصی شما گم شود، آسیب ببیند یا به خطر بیافتد، احتمالاً نتوانید به ارزهای موجود در کیف پول دیجیتال خود دسترسی پیدا کنید. و دارایی‌های خود را برای همیشه از دست خواهید داد. همچنین، اگر کلید خصوصی توسط شخص ثالث کشف شود، این شخص می‌تواند به ارزهای دیجیتال شما دسترسی پیدا کند. بنابراین، برای حضور در بازار رمزارزها، حفظ و نگهداری کد ۱۲ رقمی و کلید عمومی و خصوصی برای تمامی رمزارزها ضروری است. همچنین، حتماً باید کلمات بازیابی را در یک مکان امن نگهداری کنید تا در صورت لزوم بتوانید دارایی‌های خود را بازیابی کنید.
بهتر است در هنگام استفاده از کیف پول‌های نرم‌افزاری کد ۱۲ رقمی را روی یک کاغذ بنویسید و در یک مکان امن نگهداری کنید. این اقدام به دلیل این است که اطلاعات موجود در موبایل یا لپ‌تاپ شما ممکن است به طرقی دزدیده شود. در این صورت، هر شخصی که کد ۱۲ رقمی را داشته باشد، قادر به دسترسی به تمام دارایی‌های شما خواهد بود. به علت عدم امکان پیگیری تراکنش‌ها در بازار رمزارزها، راهی برای بازیابی دارایی‌ها وجود ندارد. این مشکل با توجه به اهمیت امنیت دارایی‌های شما قابل حل است. همچنین، کاربران می‌توانند از کیف پول‌های سخت‌افزاری آفلاین استفاده کنند تا از از دست رفتن کلید خصوصی و امنیت حساب بیشتری برخوردار باشند.
4. کاهش سرعت شبکه ، ریسک ارز دیجیتال برای اغلب ایرانیان
فرآیند استخراج رمزارزها، روشی است که از آن بهره‌برداری می‌شود تا ارزها استخراج شده و معاملات تأیید شوند. با استفاده از یک نرم‌افزار خاص، رایانه کاربر تبدیل به یک گره می‌شود که بلاک‌ها را تأیید می‌کند. ماینرهایی که موفق به اضافه کردن بلاک به بلاکچین می‌شوند، به طور خودکار به بیتکوین پاداش می‌برند. با این حال، اگر پاداش برای حل بلاک‌ها و هزینه معاملات کافی نباشد یا اگر حجم زیادی از معاملات همزمان رخ دهد، سرعت بلاکچین کاهش می‌یابد.
اگر تعداد معاملات در بلاکچین بسیار زیاد باشد، کاهش سرعت به دیگر ارزهای رمزپایه هم اثر خواهد داشت. امروزه در بازار رمزارزها، اقبال عمومی به استفاده از رمزارزهایی که از الگوریتمی به جز اثبات کار استفاده می‌کنند، افزایش یافته است. به عنوان مثال، ارز دیجیتال کاردانو از الگوریتم اثبات سهام استفاده می‌کند. همچنین، رمزارزهای جدید به سمت استفاده از تراکنش‌هایی با سرعت بالا حرکت می‌کنند. در گذشته، اضافه شدن هر بلاک برای بیتکوین نیازمند ۱۰ دقیقه زمان بود، اما امروزه رمزارزهای جدیدی وجود دارند که این فرآیند را در کمتر از ۶۰ ثانیه انجام می‌دهند.
5. ریسک کاهش شدید قیمت ارز های دیجیتال
امکان وجود دارد که شما یک ارز دیجیتال مانند بیتکوین را با قیمت بسیار بالا خریداری کنید و در نتیجه تا ۹۰ درصد از سرمایه خود را از دست دهید! بله، صحبت درستی است. بازار رمزارزها دارای ریسک بسیار بالایی است که برای تریدرها و حتی سرمایه‌گذاران بلندمدت قابل توجه است. از طرف دیگر، این بازار می‌تواند سودهای بسیار بالا را برای شما به ارمغان آورده و شما را ثروتمند کند. بنابراین، باید در نظر داشته باشید که در چه نقاط قیمتی برای خرید اقدام کنید و در چه زمانی سرمایه خود را به پول نقد یا رمزارزهای دیگر تبدیل کنید تا بتوانید ریسک سرمایه‌گذاری خود را مدیریت کنید و در ابتدا سرمایه خود را حفظ کرده و سپس به سودآوری دست یابید.
6. خطر بلوکه شدن پول و دارایی کاربران (به خصوص ایرانی‌ها)
یکی از خطرات قابل توجه در سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال، خطر بلوکه شدن دارایی‌های دیجیتال فعالان این بازار است، به ویژه برای کاربران ایرانی. همانطور که شما مطلع هستید، ایران تحت تحریم‌های کشور ایالات متحده قرار دارد و به همین دلیل صرافی‌های آمریکایی و غیرآمریکایی قادر به ارائه خدمات مستقیم به کاربران ایرانی نمی‌باشند. به همین علت، ایرانیان برای استفاده از صرافی‌های معتبر و خارجی، باید از فیلترشکن (VPN) و تغییر آدرس IP خود استفاده کنند. که این کار خودشان ریسک‌های بالایی را به همراه دارد. زیرا اگر صرافی متوجه شود که شما کاربر ایرانی هستید یا آدرس IP خود را تغییر داده‌اید، حساب و حتی دارایی‌های شما بلوکه خواهد شد.
به علاوه، باید ذکر کرد که سیاست‌های هر صرافی در این زمینه ممکن است متفاوت باشد. و برخی از صرافی‌ها در صورت مواجهه با این مسئله به کاربران ایرانی فرصت ۲۴ ساعته می‌دهند تا دارایی‌های خود را از صرافی برداشت کنند و سپس حساب آنها را مسدود می‌کنند. با این حال، نمی‌توان گفت که همه صرافی‌ها این رویکرد را انتخاب می‌کنند. بنابراین، اگر قصد استفاده از صرافی‌هایی مانند بایننس را دارید، باید ریسک چنین مواردی را قبول کنید و با رعایت نکات مهمی که ذکر کردیم، از یک آدرس IP ثابت و فیلترشکن (VPN) استفاده کنید تا ریسک شناسایی شدن توسط صرافی را کاهش دهید.
7. ریسک نگهداری دارایی ارز دیجیتال در کیف پول های صرافی
اگر سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال را به دو دسته کوتاه‌مدت و بلندمدت تقسیم کنیم، می‌توان گفت نگهداری ارز در کیف پول صرافی برای سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت و یا حتی میان‌مدت منطقی به نظر می‌رسد. اما این موضوع برای سرمایه‌گذاران بلندمدت و یا افرادی که سرمایه‌شان زیاد است، اصلاً منطقی نیست. زیرا سرمایه‌گذاران کوتاه‌مدت یا همان نوسان‌گیر، اگر بخواهند همیشه دارایی‌های دیجیتالی خود را به کیف پول شخصی خود انتقال دهند و برای فروش دوباره به کیف پول صرافی واریز کنند، باید کارمزدهای بسیار زیادی را پرداخت کنند که اصلاً منطقی نیست.
اگر سرمایه‌تان زیاد است و قصد سرمایه‌گذاری بلندمدت در این بازار را دارید، بهتر است سرمایه خود را از کیف پول‌های صرافی خارج کرده و آنها را به کیف پول شخصی خودتان که امنیت بالاتری دارد منتقل کنید. در نظر داشته باشید که کیف پول‌های سخت‌افزاری مانند کیف پول ترزور ، لجر، یا کیپ‌کی بهترین گزینه برای این افراد به حساب می‌آیند و امنیت بسیار بالایی را به ارمغان می‌آورند. از این رو ریسک نگهداری ارز دیجیتال را تا حد زیادی کاهش خواهید داد.
8. دستکاری بازار به دست نهنگ‌ها
اگرچه هیچ موردی تاکنون به ثبت نرسیده است، اما احتمال وجود تجارت‌ها، توافقات و دستکاری‌های شخصی در بازار رمزارزها وجود دارد. در سال ۲۰۱۷، یک گروه کوچک از افرادی که دارای دارایی‌های دیجیتال قابل توجهی بودند، رمزارزها را جمع‌آوری کرده و این نوع دستکاری‌ها در بازار قابل مشاهده است. چنین دستکاری‌هایی بارها دیده شده است که یک رمزارز در چند ساعت، به نسبت بالایی ارزش خود را افزایش می‌دهد و سپس دوباره به شرایط قبلی بازمی‌گردد. از جمله روش‌های رایج در دستکاری بازار رمزارزها، معاملات پنهانی و مخفی می‌باشد.
9. چنگال در بلاکچین ، نهمین ریسک ارز دیجیتال
یکی از مسائل مهم و پایانی در خصوص ارزهای رمزپایه، تنظیم آنها در پروتکل‌هایی است که بر تعاملات بین کاربران نظیر به نظیر تأثیرگذار هستند. تفاوت در نظرات مربوط به پروتکل‌های مورد استفاده، ممکن است باعث ایجاد “چنگال” یا فورک شده و دو شبکه جداگانه را به وجود آورد. به عنوان مثال، در سال 2016، اتریوم (Ethereum) با تجربه یک چنگال دائمی در بلاکچین خود، منجر به ایجاد دو نسخه از ارز دیجیتال آن شد. : اتریوم (ETH) و اتریوم کلاسیک (ETC) که دارای تجارت‌های بسیار متفاوتی هستند. بیتکوین نیز اولین چنگال خود را تجربه کرده و ارز رمزنگاری شده جدیدی به نام بیتکوین کش (Bitcoin Cash – BCC) را به وجود آورده است. یکی از ریسک های موجود در بازار ارز های دیجیتال ، ایجاد فورک های مختلف از رمز ارزها و امکان به خطر افتادن سرمایه افراد است.
10. مالیات بر ارزهای دیجیتال : بزرگ ترین ریسک تریدرها بر روی ارز دیجیتال
به عنوان سرمایه‌گذار در ارزهای رمزپایه، باید به نکته‌ای مهم توجه کنید و آن این است که درباره نحوه پرداخت مالیات بر سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال، عدم اطمینان قابل توجهی وجود دارد. بیتکوین و سایر ارزهای رمزپایه ممکن است در یک حوزه قضایی به عنوان دارایی و در کشورهای دیگر به عنوان ارز تلقی شوند. همچنین، ممکن است مالیات بر فروش یا ارزش افزوده به خرید و فروش ارزهای دیجیتال اعمال شود.
سرمایه‌گذاران براساس میزان صلاحیت داخلی خود، ممکن است نیاز به مشاوره مالیاتی ویژه‌ای داشته باشند تا از پرداخت مالیات بر سرمایه‌گذاری‌هایشان در ارزهای دیجیتال اطمینان حاصل کنند. هنوز در بسیاری از کشورها، مالیات بر دارایی‌های دیجیتال دریافت نمی‌شود. اما در آینده باید دید که چگونه سیاست‌های مالیاتی درباره ارزهای دیجیتال شکل خواهند گرفت. به احتمال خیلی زیاد در سال های آتی در ایران طرح مالیات بر دارایی های دیجیتال تصویب شده و اگر قصد سرمایه گذاری بلند مدت بر روی این بازار را دارید، حتما این نکته را مد نظر قرار بدهید.
نتیجه‌گیری
دنیای کریپتوکارنسی به عنوان یک دنیای نوظهور، فرصت‌های بسیاری در زمینه سرمایه‌گذاری را به همراه دارد. اما باید به یاد داشت که همراه با این فرصت‌ها، ریسک‌های قابل توجهی نیز وجود دارد که می‌توان با آگاهی و تجربه مدیریت آنها را به حداقل رساند. بازار رمزارزها بازاری پرتلاطم و پرنوسان است. بنابراین ورود به این حوزه با سرمایه‌ای که نبودن آن برای شما ضرر و زیان قابل توجهی به دنبال دارد، توصیه نمی‌شود. در این راستا، آگاهی ناکافی از بازار و عدم اطلاع از نحوه عملکرد و کاربرد ارزهای دیجیتال می‌تواند یکی از خطرات بزرگ ورود به این حوزه باشد.
مهمترین نکته در مدیریت ریسک ارز دیجیتال ، تنوع و شناخت دقیق ارزها و پروژه‌هاست. همچنین، لازم است به تبلیغات و تحلیل‌های ناشناسانه روی نیایید و خرید ارزهای دیجیتال را براساس تحقیقات و دانش کسب شده انجام دهید. افراد تازه‌کار که در تعقیب سودهای زیاد هستند، بهتر است به معاملات اهرمی و بازارهای آتی پرداخته و ریسک‌های مرتبط با آنها را به‌طور کامل درک کنند. همواره مهم است که با دقت و اطلاعات کافی به معامله و سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها بپردازید و همواره مدیریت ریسک را در نظر داشته باشید.